In het komende nummer van Inzichtelijk publiceren we een uitgebreid verslag van het tweegesprek met BKR-bestuursvoorzitter Peter van den Bosch en Medy van der Laan, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Zij spraken met elkaar over verantwoorde kredietverlening en het voorkomen van problematische schulden, onderwerpen waar zij beiden veel mee te maken hebben. In deze nieuwsbrief een sneak preview.
In hun gesprek gingen Peter van den Bosch en Medy van der Laan in op verschillende aspecten van verantwoorde kredietverlening en het voorkomen van problematische schulden, uiteraard vanuit hun eigen expertise bekeken. De dagelijkse ervaring met de werking en bedoeling van bepaalde zaken speelt daarbij een duidelijke rol. Zo ging Medy van der Laan onder meer in op de zorgplicht die banken en andere kredietverstrekkers hebben ten opzichte van hun klanten. De zorgplicht is bedoeld om problematische schulden te voorkomen. “Maar de zorgplicht veroorzaakt zelf soms ook problemen”, aldus Medy van der Laan. “Een consument moet een inkomen hebben om een hypotheek te kunnen krijgen, maar als diezelfde consument de maandlasten later wil beperken door bijvoorbeeld kleiner te gaan wonen, is dat een lastig traject. De zorgplicht werkt dan averechts. De intenties zijn goed, maar soms werkt het niet goed.”
Bewaartermijn
Peter van den Bosch ging in het gesprek in op de bewaartermijnen die BKR hanteert. De bewaartermijnen staan onder druk: de gedachte is dat een bank geen krediet verleent als die ziet dat er in het verleden een betalingsachterstand is geweest. En verder: als de bewaartermijn wordt verkort, zijn betalingsachterstanden uit het verleden niet meer zichtbaar en kan er een nieuw krediet worden verleend. Maar: “Met het verkorten van de bewaartermijn verlies je een deel van die informatie. Wij zien dat banken hun verantwoordelijkheid nemen en zorgvuldige kredietbeslissingen nemen”, constateert Peter van den Bosch. En: “Het handhaven van een passende bewaartermijn van vijf jaar is juist van belang voor de ongeveer 94 procent van de Nederlanders die wél goed van betalen is. Daarmee kunnen ze aantonen dat ze kredietwaardig zijn en netjes aflossen. Als je die termijn korter maakt, benadeel je hen en kom je juist tegemoet aan mensen die niet transparant willen zijn over hun kredietverleden.” Waarvan akte.
Voorkomen problematische schulden
Vindplaats van Schulden (VPS) is het vroegsignaleringsregister van BKR dat zijn waarde inmiddels heeft bewezen. Toch constateert Peter van den Bosch iets vreemds: “De informatie over betalingsachterstanden mogen we wel doorgeven aan de gemeenten, maar niet aan banken in verband met privacy.” In het kader van preventie zou ook een bank of andere kredietverstrekker gebaat kunnen zijn bij inzicht in de stand van zaken op het moment dat een consument een kredietaanvraag doet om zo stapeling van schulden te voorkomen. Andersom geldt dat banken in transactiepatronen betalingsachterstanden kunnen zien, maar daar mogen ze op microniveau niets mee doen. Medy van der Laan: “We kunnen veel zien, maar dat betekent niet dat we de klant ergens op kunnen attenderen, tenzij hij of zij vooraf toestemming geeft.” Toch was voor beiden duidelijk dat betere samenwerking tussen alle belanghebbende partijen gewenst is om de preventie te verbeteren.
