Iemand die een saneringskrediet heeft afgerond, loopt meer risico om opnieuw in betalingsproblemen te komen dan mensen zonder een schuldregelingsverleden. Verkorting van de bewaartermijn van gegevens over kredieten en betalingsgedrag, heeft bovendien in meerdere landen geleid tot hogere wanbetalingspercentages, verminderde beschikbaarheid van krediet en hogere kosten voor kredieten in het algemeen. Dat zijn de belangrijkste conclusies van onderzoek hiernaar, dat op verzoek van Stichting BKR de afgelopen maanden is uitgevoerd door adviesbureau Zanders.
BKR liet het onderzoek uitvoeren omdat er een toenemende maatschappelijke druk is om de bewaartermijn van informatie over onder andere minnelijke schuldregelingen in het BKR-register te verkorten. In een voorstel voor een Wet stelsel kredietregistraties, heeft demissionair minister Sigrid Kaag van Financiën afgelopen zomer voorgesteld om deze bewaartermijn te verkorten van vijf naar drie jaar. Gemeenten vinden dat niet ver genoeg gaan en stellen voor om de bewaartermijn te verkorten naar zes maanden. “Op basis van geanonimiseerde data in het BKR-register hebben we geprobeerd om meer inzicht te krijgen in de terugkeer van betaalproblemen na het afronden van een saneringskrediet,” licht Zanders-partner Martijn de Groot het onderzoek toe. “Dat kun je zien als recidive. Aanvullend hebben we literatuuronderzoek gedaan naar hoe in andere landen met dit onderwerp wordt omgegaan.”
Persoonlijkheidskenmerken
Volgens De Groot blijkt uit de BKR-data dat iemand die een saneringskrediet heeft afgerond meer risico loopt om opnieuw in betalingsproblemen te komen dan mensen zonder een schuldregelingsverleden. Het literatuuronderzoek maakte bovendien duidelijk dat verkorting van de bewaartermijn van gegevens over kredieten en betalingsgedrag, in meerdere landen heeft geleid tot hogere wanbetalingspercentages, verminderde beschikbaarheid van krediet en hogere kosten voor kredieten in het algemeen. “Helaas spelen in sommige gevallen bepaalde persoonlijkheidskenmerken op het gebied van betaalgedrag een rol bij de kans op recidive. Denk aan financiële vaardigheden, kortetermijnvisie en structureel niet met geld kunnen omgaan.”
Meer maatwerk
Verlagen van de bewaartermijn naar zes maanden lijkt De Groot geen goede oplossing. “Het onderzoek toont immers de toegevoegde waarde aan van het bewaren en delen van informatie over kredieten en betalingsgedrag. Die informatie zou dan wel juist gebruikt moeten worden en mag geen onnodige drempel opwerpen bij een kredietaanvraag, wat nu regelmatig het geval lijkt te zijn.”
De Zanders-partner doelt op mensen die niet door bepaalde persoonlijkheidskenmerken op het gebied van betaalgedrag in financiële problemen zijn geraakt, maar door specifieke, vaak onverwachte gebeurtenissen zoals het verliezen van een baan, een sterfgeval, een scheiding of een verhuizing. “Voor de groep moet er meer maatwerk komen. Kredietverstrekkers zouden meer specifiek naar de aanvragen moeten kijken. Wellicht kunnen gemeenten hierbij van betekenis zijn. Zij spelen immers een rol in de schuldhulpregelingen. BKR kan dan als registratiepartner een faciliterende partij zijn, die veel inzichten kan leveren voor individuele hulp.”
Publiek debat voeden
Volgens De Groot komt de bewaartermijn van vijf jaar die BKR hanteert overeen met die van andere kredietregistratiebureaus in Europa. Er is een aantal landen waar een kortere bewaartermijn geldt van bijvoorbeeld drie jaar. BKR wil de resultaten van het Zanders-onderzoek gebruiken om het publieke debat in Nederland over de optimale bewaartermijn van minnelijke schuldregelingen te voeden.
In Inzichtelijk magazine, dat later deze maand verschijnt, staat een uitgebreider artikel over het Zanders-onderzoek naar bewaartermijnen.
