‘Bestaanszekerheid dreigt een containerbegrip te worden’

‘Bestaanszekerheid’ dreigt een containerbegrip te worden, waar politieke partijen de invulling aan kunnen geven die ze willen. Dat stelt de Dordtse wethouder Peter Heijkoop in een interview in het decembernummer van het BKR-magazine Inzichtelijk. In deze nieuwsbrief een sneak preview.

Dat bestaanszekerheid in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op woensdag 22 november een van de belangrijkste thema’s is geworden, komt volgens Heijkoop omdat de groep Nederlanders die onzeker is over zijn/haar bestaanszekerheid steeds groter wordt. Samen met de Amsterdamse wethouder Ruther Groot Wassink zette hij het begrip eind 2021 al op de kaart, door tijdens de formatie van het kabinet Rutte IV een ‘Deltaplan Bestaanszekerheid’ te presenteren. “Wat ons betreft draait het om voldoende inkomen, bij voorkeur uit werk, een dak boven je hoofd en toegang tot zorg en onderwijs.”

Bestaanszekerheid als belofte
Als voorzitter van de VNG-commissie Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie, drukte Heijkoop ook een groot stempel op het essay ‘Bestaanszekerheid als belofte’ dat de VNG afgelopen voorjaar presenteerde. “De belangrijkste doelen daarin zijn dat iedereen een inkomen heeft waar je van kunt leven en alle sociale basisvoorzieningen van kunt betalen. Iedereen ontwikkelt mee in de maatschappij. En de overheid vertrouwt inwoners en wordt betrouwbaar.”

Met Heijkoop als verantwoordelijk wethouder, doet Dordrecht al jaren van zich spreken met onder andere een ambitieus armoedeprogramma en een ruimhartig minimabeleid. “Kinderen hebben daarbij een streepje voor. Ook als hun ouders minder geld te besteden hebben, moeten zij overal aan mee kunnen doen.”

Dweilen met de kraan open
Door onder andere de legalisering van online gokken en de toenemende populariteit van Buy Now, Pay Later (BNPL), bekruipt Heijkoop op het gebied van gemeentelijke schuldhulpverlening soms het gevoel dat het dweilen met de kraan open is. “Wat mij betreft worden gokadvertenties zo snel mogelijk verboden, dwingen we gokbedrijven om de gevaren van problematisch gokken aan banden te leggen en wordt de legalisering van online gokken teruggedraaid. En regulering moet BNPL minder aantrekkelijk maken ten opzichte van de goede en minder risicovolle alternatieven die er zijn.”

Luis in de pels
Heijkoop staat bekend als de ‘luis in de pels van de schuldenindustrie’. “Wat me het meest stoort, is dat we het toestaan dat er veel geld wordt verdiend aan de ellende van kwetsbare mensen. Het Instituut voor Publieke Waarden heeft berekend dat er in Nederland jaarlijks 17 miljard euro wordt uitgegeven om te proberen 3 miljard aan schulden te innen. Een van de meest perverse prikkels in de schuldenindustrie is dat veel partijen er weinig belang bij hebben, dat mensen zo snel mogelijk uit de schulden zijn en weer financieel op eigen benen kunnen staan.”

Fotocredit: Dirk Hol