Schuldenproblematiek door corona: hoe pakken we dat aan?

In het komende nummer van Inzichtelijk, het magazine van BKR, presenteren we het verslag van een virtuele ronde tafel met Peter van den Bosch (bestuursvoorzitter BKR), Marco Florijn (voorzitter NVVK) en Marijke van Beukering-Huijbregts (Tweede Kamerlid voor D66). Zij gingen in gesprek over de aanstaande golf van schuldproblematiek door de coronacrisis en hoe we daar in de praktijk en vanuit de politiek op kunnen reageren. 

Het gesprek leverde een aantal interessante inzichten op. De deelnemers waren het in ieder geval wel eens over het idee dat er een golf van schuldenproblematiek op ons afkomt. Fiscus, banken en deurwaarders zijn momenteel coulanter bij het innen van schulden, maar het is vaak uitstel en geen afstel. Vroegsignalering als speerpunt in de oplossing is op dit moment lastig: er is veel schaamte en onbekendheid met hulpverlening en financiële regelingen. Van Beukering stelde dat het hele toeslagensysteem afgeschaft moet worden: “We schaffen alle toeslagen af. Geen huurtoeslag, geen zorgtoeslag, geen kinderopvangtoeslag. In plaats daarvan krijgt iedere Nederlander een belastingkorting. En als je niet genoeg verdient om belasting te betalen, krijg je geen korting maar het bedrag uitgekeerd. Zo blijven zorg, wonen en andere vaste lasten betaalbaar. Bovendien doen we meer. De zorgpremie gaat sterk omlaag, het minimumloon en uitkeringen gaan omhoog.” 

Schuldenfonds? 
De verkiezingen voor de Tweede Kamer staan voor de deur en dat betekent dat de verschillende politieke partijen met oplossingen komen om de schuldenproblematiek het hoofd te bieden. Groen Links, ChristenUnie en PvdA zien bijvoorbeeld wel iets in een Nationaal Schuldenfonds dat schulden overneemt. Maar Van den Bosch voorspelt dat veel grote debiteuren daar niet in mee zullen gaan. “Als die grote partijen wel meegaan in een redelijke regeling, is het wel een idee om kleinere partijen te verplichten snel mee te gaan, zodat de NVVK dit snel kan regelen. Dan heb je een schuldenfonds niet eens nodig.” Of een aflossingspauze van een aantal maanden per jaar. Ook vinden sommige partijen dat de schuldhulpverlening te lang duurt. Voorstellen die iedere kiezer met een hart voor deze problematiek zorgvuldig zal moeten afwegen. Duidelijk is, en Van Beukering beaamde dat, dat de aanpak van de schuldenproblematiek hoog op de politieke agenda’s moet blijven. 

Corona-coulance 
“In de basis moeten alle gemeenten hetzelfde doen als het gaat om schuldhulverlening”, vindt het D66-Kamerlid. “Ik vind dat de regelingen in de schuldhulpverlening wel toegankelijker moeten worden. Ook een betere aansluiting van het minnelijke en wettelijke traject is belangrijk en ik zie wel iets in een centraal geleid incassobureau.” Florijn: “Zeker met het oog op de aanstaande golf is het belangrijk om te koppelen waar het kan, inzetten op vroegsignalering. Ik ben wel voor een soort financiële APK, waar mensen hun financiële situatie kunnen beoordelen bij veranderingen van werk. En hoe gaan we om met de opgebouwde schulden die veel mensen inmiddels bij de Belastingdienst hebben? Is er een corona-coulanceregeling nodig? Uitstel van betaling is soms prettig, maar het zorgt er ook voor dat dat op termijn lastig is weg te werken. Daar moet iets mee gebeuren.” Het huidige vangnet van maatregelen die de overheid heeft ingesteld om ondernemers in deze tijden van corona te ondersteunen, vindt Van den Bosch prima. Maar. “Op termijn ga je je afvragen wie straks de rekening gaat betalen. Gelukkig is de rente laag. We moeten wel opletten dat we het geld op de juiste manier besteden.”