Financiële weerbaarheid begint bij bewustwording

In het verkiezingsprogramma ‘Bouwen op Vertrouwen’ zet het CDA stevig in op het vergroten van de financiële weerbaarheid van Nederlanders. De partij wil consumenten beter beschermen tegen verleidingen als Buy Now, Pay Later (BNPL) en pleit zelfs voor een Europees verbod op deze populaire betaalvorm. Met een combinatie van educatie, toezicht en Europese samenwerking wil de partij voorkomen dat nieuwe generaties in de schulden belanden. Tweede Kamerlid Inge van Dijk vertelt waarom dit thema voor haar partij zo belangrijk is.

Waarom maakt het CDA financiële weerbaarheid tot een speerpunt?
Van Dijk: “We hebben de afgelopen jaren veel gesproken over armoede en schulden. Daarbij viel op dat de aandacht vooral uitgaat naar het oplossen van problemen, terwijl we juist meer moeten doen om ze te voorkomen. We investeren in Nederland te weinig in weerbaarheid. Niet alleen financieel, maar ook mentaal en maatschappelijk. En dat begint zich te wreken. We helpen mensen pas als het misgaat, terwijl we veel meer kunnen doen om schulden te voorkomen. Jongeren zijn daar een goed voorbeeld van. Zij raken steeds vaker in de problemen door verleidingen als online gokken en kopen op afbetaling. Op de pof leven is bijna normaal geworden, maar de gevolgen zijn groot. Tegelijkertijd moet de schuldenindustrie eerlijker worden. Daarom pleiten wij voor duidelijke regels voor verantwoord incasseren, een eerlijke kostenstructuur en een andere toerekeningsvolgorde, waarbij betalingen eerst de schuld zelf verlagen in plaats van de incassokosten. Dat klinkt technisch, maar het maakt een groot verschil voor mensen die proberen uit de schulden te komen.”

Wat is uw visie om de financiële weerbaarheid in Nederland versterken?
“Educatie is de basis. Niet door nóg meer lesprogramma’s te bedenken, maar door financiële vaardigheden op te nemen in bestaande vakken, zoals rekenen met geld. Daarnaast willen we optreden tegen finfluencers die zonder kennis financiële adviezen geven en zo jongeren misleiden.
Ook moeten we intergenerationele armoede doorbreken door kinderen en jongeren al vroeg financiële vaardigheden aan te leren. Sommige banken helpen jongeren al om inzicht te krijgen in hun geldzaken; zulke initiatieven zouden we als overheid breder moeten stimuleren. Als jongeren al vroeg leren omgaan met geld, voorkom je veel ellende later. Maar financiële weerbaarheid gaat verder dan geld alleen: het draait ook om mentale veerkracht. De sociale druk onder jongeren is groot: erbij willen horen, geld uitgeven dat je niet hebt. We moeten ze leren om ‘nee’ te durven zeggen, financieel én sociaal.”

Het CDA wil een Europees verbod op Buy Now, Pay Later. Waarom Europees?
“Online handel stopt niet bij de grens. Alleen nationale regels lossen het probleem niet op. Een Europees verbod zou consumenten structureel beschermen én ondernemers helpen, want het huidige systeem leidt ook bij hen tot problemen door retourkosten en wanbetaling. Bovendien helpt het om de cultuur van ‘koop nu, betaal later’ te doorbreken. Dat is in mijn ogen een verkeerde norm geworden.”

Hoe haalbaar is zo’n Europees verbod?
“Het is ambitieus, maar niet onrealistisch. Steeds meer Europese landen herkennen het probleem. Natuurlijk kost het tijd om wetgeving op elkaar af te stemmen, maar we moeten volhouden. Het belangrijkste is dat we het onderwerp op de agenda houden en niet zeggen: ‘het is te moeilijk’. Ook tussenstappen, zoals strengere leeftijdsverificatie, beter toezicht en goede voorlichting, helpen al veel.”

Welke rol ziet u voor Stichting BKR?
“BKR beschikt over unieke data over kredietgedrag. Die signalen uit de praktijk zijn voor ons in de politiek enorm waardevol. Hoe concreter we kunnen laten zien waar het misgaat, hoe beter we beleid kunnen maken. Data helpt om risico’s vroeg te herkennen, zodat we kunnen ingrijpen vóórdat mensen in de problemen komen.”