Vroegsignalering begint met samenwerking naar een integrale aanpak

Per 1 januari 2025 is Victor Everhardt aangetreden als nieuwe voorzitter van Divosa. Als verbindende schakel tussen de landelijke overheid en gemeenten speelt Divosa een belangrijke rol in het sociaal domein en ook voor de thematiek van vroegsignalering. Zo publiceert de organisatie jaarlijks de Monitor Vroegsignalering Schulden om een landelijk overzicht te bieden van de werkwijze en uitvoering van vroegsignalering. Everhardt als voorzitter van Divosa pleit ervoor dat er meer aandacht moet zijn voor een vertrouwensband met de burger als het aankomt op het tijdig signaleren van schulden. Hij is van mening dat een meer integraal proces dit vertrouwen kan versterken. “Wanneer gemeenten en organisaties beter samenwerken krijgen mensen sneller de hulp die ze nodig hebben. Dat geeft de burger rust en vertrouwen.”

Hoe kijkt u aan tegen de maatschappelijke kosten van schuldenproblematiek, en wat kan vroegsignalering hierin betekenen? 
Everhardt: “Het draait niet alleen om geld, maar vooral om mensen. Door samen te kijken naar wat er speelt en te zoeken naar oplossingen, kun je grotere problemen voor zijn. Dit zorgt voor meer financiële rust en vertrouwen. Zo voorkom je dat je later moet ‘dweilen met de kraan open’ en help je mensen echt verder. Vroegsignalering kan veel problemen door schulden voorkomen en daarmee ook hoge maatschappelijke kosten besparen. In 2024 hebben gemeenten door middel van vroegsignalering 800.000 mensen benaderd. Door vroeg in gesprek te gaan, kun je ingewikkelde en dure incassotrajecten vermijden én rekening houden met iemands persoonlijke situatie.”

Waarom is vroegsignalering gunstig voor organisaties?
“Veel organisaties hebben baat bij vroegsignalering. Voor gemeenten en organisaties zoals woningcorporaties kan vroegsignalering zorgen voor minder ingewikkelde incassotrajecten en het voorkomen van dakloosheid en opvangtrajecten. Wat hierbij nog extra kan helpen is een integrale aanpak. In de praktijk merk je dat verschillende organisaties of afdelingen langs elkaar heen worden ingezet om hulp te bieden. Door als gemeente en (hulp)organisaties ondersteuning op elkaar af te stemmen, voorkom je inefficiëntie en herhaling in het proces. Deze samenwerking maakt hulp effectiever en zorgt voor een betere band met de burger.”

Wat is uw langetermijnvisie op het voorkomen van schulden in Nederland? 
“Mijn langetermijnvisie op het voorkomen van schulden in Nederland is dat gemeenten vroegtijdig en op basis van vertrouwen contact leggen met inwoners. Door al in een vroeg stadium hulp te bieden, kunnen problemen worden voorkomen voordat ze uit de hand lopen. Als mensen toch in de schulden komen, moeten we snel en effectief handelen. Dat vraagt om slimme oplossingen en goede samenwerkingen tussen alle betrokken partijen. Een integrale aanpak met één aanspreekpunt voor inwoners is zo’n oplossing en zorgt voor duidelijkheid. Dit helpt niet alleen de inwoners, omdat het meer structuur aanbrengt aan een vaak ingrijpend proces, maar maakt ook het werk van gemeenten en hulporganisaties efficiënter. ”

Tot slot, hoe wilt u zich als voorzitter van Divosa inzetten voor problematische schulden? 
“Als voorzitter wil ik pleiten om schulden eerder aan te pakken en grote financiële problemen voor burgers te voorkomen. Ik zie het als prioriteit dat gemeenten hierin kiezen voor een integrale aanpak, zodat inwoners niet te maken krijgen met meerdere hulpverleners aan de deur. Door gegevens en inzichten slim te delen, kunnen we hierin gerichter een verschil maken zonder de privacywetgeving uit het oog te verliezen. Ook vind ik het belangrijk om kritisch te kijken naar ontwikkelingen als Buy Now, Pay Later (BNPL) en online gokken. Deze maken het te makkelijk om schulden op te bouwen, vooral voor mensen in een kwetsbare positie. Ik pleit ervoor dat we hier beter op in leren spelen en indien nodig aanpakken. Tegelijkertijd moeten wij inwoners ook tijdig waarschuwen voor de gevaren. Zo kunnen we op het gebied van vroegsignalering en betalingsproblematiek echt het verschil maken.”