Hoe consumenten de financiële balans kunnen behouden
Het Nibud constateerde dat in 2024 maar liefst 35% van de Nederlandse huishoudens het gevoel heeft niet genoeg spaargeld achter de hand te hebben. Genoeg reden om met Cora van Horssen (Hoofd kennisteam Nibud) het gesprek aan te gaan over hoe de huishoudens grip op hun financiën kunnen behouden.
Wat is de eerste stap naar een betere grip op de financiën voor huishoudens?
Van Horssen: “De eerste stap is om goed inzichtelijk te maken wat de huidige financiële situatie van de consument is. Het is belangrijk om te weten wat de inkomsten en uitgaven zijn, maar ook in welke mate er sprake is van spaargeld en schulden. En van welke soorten schulden is er sprake? De maandelijkse aflossing van de hypotheek is een vaste last en daarmee een andere schuld dan een persoonlijke lening of een openstaande rekening bij Wehkamp. Als Nibud bieden wij verschillende tools aan om huishoudens te helpen inzicht in en grip op hun financiële situatie te krijgen, zoals het ‘Geldplan Sparen, aflossen of beleggen’, ‘de bufferberekenaar’ en de website ‘zelfjeschuldenregelen.nl’.”
Geeft een persoonlijke kredietinzage een beeld over de financiële situatie van de consument?
“Ja, maar niet volledig. Een overzicht van iemands kredieten geeft nog geen compleet beeld van de financiële situatie van een huishouden. Kredietinzage vertelt iets over de schulden, maar niets over andere belangrijke aspecten zoals de inkomsten, vaste lasten en overige uitgaven. Om een volledig inzicht in de huishoudfinanciën te krijgen, moeten meer factoren meegenomen worden.”
Werkt het Nibud samen met financiële instellingen om consumenten te ondersteunen bij hun financieel welzijn?
“Het Nibud werkt samen met verschillende banken en kredietverstrekkers. Ook geeft het Nibud jaarlijks advies over hypotheeknormen, waar kredietverstrekkers rekening mee houden bij het verstrekken van hypotheken aan huishoudens. Op het gebied van financieel welzijn werken we samen met bijvoorbeeld de Rabobank, die biedt onder andere aan klanten de financiële gezondheidscheck van het Nibud aan via de bankapp.”
Ook geeft het Nibud jaarlijks advies over hypotheeknormen zo kunnen kredietverstrekkers rekening houden bij het verstrekken van hypotheken aan huishoudens.
Hoe kunnen huishoudens afwegen of het beter is om te sparen of om schulden af te lossen?
“De keuze tussen sparen en aflossen hangt af van de situatie van het huishouden. Bij betalingsachterstanden is het van belang om die te prioriteren zodat extra kosten en financiële stress kunnen worden voorkomen. Leningen met hoge rentes verdienen vaak voorrang bij het aflossen, maar dit mag niet ten koste gaan van noodzakelijke uitgaven of vaste lasten. Zodra aan alle verplichtingen is voldaan, kan structureel sparen overwogen worden. Nibud adviseert hierbij om maandelijks een vast bedrag te reserveren. Sparen heeft een positief effect omdat het financiële stress kan voorkomen. Op het moment dat het huishouden spaart en wat achter de hand heeft, kunnen onvoorziene uitgaven beter worden opgevangen.”
Kan het verstandig zijn voor consumenten om schulden aan te gaan met het doel om spaargeld op te bouwen?
“Het is geen goed idee voor consumenten om schulden te maken om te sparen. Het is geld waar uiteindelijk ook rente over geheven wordt en terugbetaald moet worden. Het kost voor consumenten uiteindelijk meer dan dat daadwerkelijk kan worden opgebouwd aan spaargeld. Het advies van het Nibud is om niet te beleggen of te sparen met geleend geld.”
Fotocredit: CheeseWorks