Actieplan voor studenten met geldzorgen

Geldzorgen onder studenten kunnen een behoorlijke impact hebben op studieresultaten. Hogeschool Rotterdam bracht dit probleem in kaart en ontwikkelde een actieplan met roadmap om studenten te helpen. Projectleider en senior onderzoeker Patrick Bek geeft een toelichting op het actieplan.

Geldzorgen kunnen studiesucces ondermijnen. Hoe uit zich dit?
Bek: “Op verschillende manieren. Naast de studenten die het collegegeld niet meer kunnen betalen en zichzelf uitschrijven, of zich niet voor een nieuw studiejaar kunnen inschrijven, zijn er ook studenten die hun boeken of andere leermiddelen niet kunnen betalen. Of ze betalen wel hun studie, maar hebben problemen met hun vaste lasten, zoals de zorgverzekering, huur en energiekosten. Geldzorgen leiden tot stress en dat is niet goed op een moment dat je nieuwe kennis en vaardigheden opdoet. Het geeft mentale problemen. Sommige studenten hebben geen geldzorgen, omdat ze zorgen voor genoeg werk naast hun studie. Een (parttime) baan naast hun opleiding vraagt echter veel tijd, waardoor ze bijvoorbeeld lessen missen en studiepunten niet halen. Dat is ook slecht voor de studievoortgang.”

Is er een financieel vangnet van ouders?
“Dat ontbreekt vaak bij studenten die zijn opgegroeid in gezinnen in armoede of met geldzorgen. Sommige studenten geven aan dat ze daardoor juist extra alert zijn op omgaan met geld. Maar de keerzijde is dat zij dan zelf hard moeten werken om de studie te bekostigen. En dat gaat ten koste van de tijd die ze aan hun studie kunnen besteden.”

De Hogeschool Rotterdam heeft een actieplan voor studenten met geldzorgen opgezet. Kunt u vertellen hoe het initiatief is gestart?
“Jaarlijks vallen er studenten uit omdat zij het collegegeld niet kunnen betalen. Een paar jaar geleden kreeg onze lector Mariëtte Lusse hierover bericht van het Hulpteam Geldzaken van Gemeente Rotterdam. Met meerdere partijen binnen Hogeschool Rotterdam wilden we dit aanpakken. Ook het College van Bestuur was van mening dat we hier iets mee moesten doen. Zo is er een actieplan ontwikkeld, met onder meer een roadmap.”

Hoe ziet het actieplan eruit dat jullie ontwikkeld hebben?
“Het actieplan bestaan uit preventie en curatieve elementen. We hebben geldlessen ontwikkeld, waarin mentoren financiële educatie bieden. Er verandert financieel heel veel als je 18 jaar wordt. Dat geldt vooral voor eerstejaars studenten en velen zijn daar niet goed op voorbereid. Het behelst ook het invullen van belastingformulieren en checken op welke toeslagen je recht hebt. Als hogeschool maken we daarom de hulp voor studenten met geldzorgen beter bereikbaar. In brieven die studenten krijgen als ze achterlopen met betalingen, vermelden we alle hulpmogelijkheden. Binnen een aantal opleidingen maken we gebruik van studentenapps. We verspreiden flyers met een QR-code, waarachter hulp wordt geboden. En we hebben een roadmap ontwikkeld, ‘Hulp bij Geldzorgen’, waarmee een student met geldzorgen zelf kan inzien wat zijn of haar beste route naar hulp is. De bedoeling is dat het voor een student met geldzorgen in één overzicht helder is waar hij of zij heen kan. Er zijn twee lijnen. Binnen de hogeschool kunnen zij zich aanmelden bij een decaan. Die kan kijken wat mogelijk is, bijvoorbeeld een fonds aanschrijven. Voor studenten die in Rotterdam wonen, geldt dat zij zich ook bij Hulpteam Geldzaken van de gemeente kunnen melden voor hulp. De verschillende stappen staan heel precies in de roadmap beschreven. De roadmap bevat ook een fondsenlijst, die studenten kunnen gebruiken voor financiële ondersteuning. En tot slot stapt de hogeschool dit studiejaar van vijf betalingstermijnen over op tien betalingstermijnen, wat voor veel studenten uitkomst zal bieden.”

Waarom is het actieplan voor de hogeschool van belang?
“Iedereen met de juiste vooropleiding zou aan de Hogeschool Rotterdam moeten kunnen studeren en een opleiding afronden. De financiële achtergrond van student en eventuele geldzorgen mogen geen rol spelen. Bij de Hogeschool Rotterdam gaat het om enkele honderden studenten die zich niet opnieuw kunnen inschrijven vanwege een betalingsachterstand, maar dat is maar het topje van de ijsberg. Het gaat om veel meer studenten met geldzorgen. We hebben contact met een aantal andere hogescholen, zij zien een vergelijkbaar beeld. Geschat wordt dat zo’n 40% van de studenten op de hogescholen geldzorgen heeft.”

Ziet u al resultaten? 
“Op dit moment is het nog wat prematuur. Wel bleek uit een eerste meting dat veel studenten zich nog niet bewust zijn van wat er financieel mogelijk is. De decanen hebben aangeven dat de roadmap een prettig instrument is om hulp te bieden. Het komende schooljaar doen we nog een meting en weten we meer.”

Er komt ook een onderzoek aan. Kunt u daar iets meer over vertellen?
“Het actieplan is uitgerold door Mariëtte Lusse, docent-onderzoeker Thijs de Back en mijzelf. Thijs voert het onderzoek uit dat zich allereerst richt op de relatie tussen geldzorgen, geldstress en studieresultaten en daarnaast op wat werkt in de hulpverlening en ondersteuning. Een deel van het onderzoek wordt in samenwerking met andere hogescholen uitgevoerd.”