Aangepaste leennormen: Meer leenruimte en kansen voor verduurzaming

Vanaf 19 november 2024 treedt de aangepaste Leennormenmethodiek Consumptief Krediet van de VFN (Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland) en de NVB (Nederlandse Vereniging van Banken) in werking. Doordat de inkomens het afgelopen jaar harder zijn gestegen dan de kosten voor levensonderhoud, zullen consumenten meer leenruimte krijgen. Daarnaast komt er meer leenruimte beschikbaar voor consumenten die hun huis willen verduurzamen. Earvin van Ginkel (senior beleidsmedewerker van de VFN) geeft uitleg over de methodiek en de aanpassingen.
 
Wat houden de leennormen voor consumptief krediet in en hoe zorgen ze voor verantwoorde kredietverstrekking?
Van Ginkel: “Voor de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is de Leennormenmethodiek Consumptief Krediet een minimale invulling van de wettelijke norm dat kredietaanbieders geen krediet mogen verstrekken als dit niet verantwoord is. De leennormenmethodiek vormt daarmee de marktstandaard voor verantwoorde kredietverlening in Nederland. De methodiek ontleent zijn naam van de zogenaamde leennormen, dit zijn de minimale maandelijkse uitgaven die afhankelijk zijn van de gezinssamenstelling en woonsituatie van de consument. Deze leennormen zijn gebaseerd op de voorbeeldbegrotingen van het Nibud, die rekening houden met actuele kosten, zoals energiekosten en andere uitgaven. Voordat een lening kan worden verstrekt, wordt een analyse gemaakt van de inkomsten en lasten. Pas als uit deze inkomsten-lastentoets blijkt dat een klant voldoende financiële ruimte heeft om het krediet te kunnen betalen, kan een aanbieder een aanbod voor een lening doen. Wat van iemands inkomen overblijft na aftrek van de leennorm is het bedrag dat de consument maandelijks verantwoord kan aflossen, en op basis daarvan wordt de maximale leenruimte vastgesteld.”
 
Wat zijn de belangrijkste aanpassingen van de Leennormenmethodiek Consumptief Krediet? 
“Om te beginnen is er de jaarlijkse indexatie op basis van de voorbeeldbegrotingen van het Nibud, waarmee de leennormen gecorrigeerd worden aan de inflatie. Daarnaast hebben we dit jaar de methodiek herschreven om interpretatieverschillen te minimaliseren en het document leesbaarder te maken. De nieuwe structuur en lay-out zorgen voor een overzichtelijker document en eenvoudigere verwijzingen. Tot slot is er een inhoudelijke aanpassing doorgevoerd: er is meer leenruimte gecreëerd voor het financieren van energiebesparende maatregelen aan de eigen woning. Hiermee kunnen aanbieders een aantrekkelijk alternatief voor hypothecaire kredieten bieden voor kleine tot middelgrote investeringen, zoals zonnepanelen of hybride warmtepompen.”
 
Maken de nieuwe leennormen lenen aantrekkelijker?
“Jazeker. Omdat de lonen, toeslagen en uitkeringen dit jaar harder zijn gestegen dan de leennormen, hebben mensen onderaan de streep meer financiële ruimte. Het is daardoor naar verwachting aantrekkelijker om nieuwe leningen af te sluiten. Daarnaast lijkt het erop dat het door de nieuwe regels voor verduurzamingsleningen voor consumenten aantrekkelijker wordt om verduurzaming te overwegen.”
 
Welke rol speelt de BKR-toets bij de afweging van toekenning van nieuw krediet?
“Een hele belangrijke rol. Kredietaanbieders moeten via het Centraal Kredietinformatiesysteem (CKI) van Stichting BKR controleren of de consument andere lopende financiële verplichtingen heeft die invloed kunnen hebben op de maandelijkse aflossingscapaciteit. Het CKI speelt, door de registratie van kredieten, een cruciale rol bij het voorkomen van overkreditering door schuldenstapeling. Op deze manier kunnen kredietverstrekkers verantwoord krediet verlenen en wordt voorkomen dat consumenten in financiële problemen raken.”