Op 1 juli 2023 werd de termijn waarin mensen met schulden in de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) zitten ingekort van drie naar anderhalf jaar. In het komende nummer van Inzichtelijk gaat Arjan Kampman, wethouder te Enschede, in op deze verkorting. Hij zet kanttekeningen en weegt de verschillende motieven om dit te doen. Een kleine vooruitblik.
Mensen die in de wettelijke schuldsanering zitten, worden niet langer belaagd door schuldeisers en deurwaarders, maar hebben weinig te besteden. Zij ontvangen leefgeld via een bewindvoerder of - voor de mensen in Enschede en Twente - via de Stadsbank Oost-Nederland. Dat bedrag is echter laag. Een alleenstaande ontvangt 40 euro per week, een tweepersoonshuishouden 50 euro, een gezin met twee kinderen 70 euro en een alleenstaande ouder met twee kinderen 60 euro. Boodschappen, kleding en andere dagelijkse behoeften moeten hiervan betaald worden. De bewindvoerder zorgt ervoor dat de vaste lasten worden betaald en schulden worden afbetaald, als er van het inkomen nog iets overblijft. “Mensen kunnen langdurig in de stress zitten”, is de ervaring van Kampman. “Daar komt nog bij dat ze gemiddeld vijf tot acht jaar schulden hebben gemaakt tot een totaal van meer dan 40.000 euro.” Nog meer stress.
Anderhalf of toch liever drie jaar?
Per 1 juli 2023 is de termijn waar mensen in de Wsnp zitten, gehalveerd tot anderhalf jaar. Kampman had het liever iets anders gezien. Hij begrijpt dat mensen graag na anderhalf jaar weer schuldenvrij verder willen. “Maar de Wsnp is in de kern niet alleen bedoeld om mensen schuldenvrij te maken, maar ook om hen te begeleiden naar een duurzame schuldenvrije toekomst. Idealiter zou ik insteken op meer maatwerk, met na de anderhalf jaar schuldsanering nog eens anderhalf begeleiding om te zien of iemand inderdaad dat huishoudboekje spreekwoordelijk kan bijhouden.”
Begeleiding
Met collega’s in de regio Twente werkt Kampman aan een plan om mensen die uit de schuldsanering komen op vrijwillige basis begeleiding aan te bieden door de Stadsbank Oost-Nederland. Op die manier kan een ‘schuldencaroussel’, waarin mensen weer voortdurend in dezelfde valkuilen belanden, worden voorkomen. Als lid van de commissie Participatie, Schulden en Inkomen (PSI) van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) probeert Kampman via dat kanaal vergoeding van het Rijk te krijgen voor deze begeleiding.” Kampman is bang dat de periode van anderhalf jaar Wsnp zónder verdere begeleiding gaat leiden tot een herhaling van het aangaan van schulden.
Inzicht in eigen financiën
Volgens Kampman komen inzichten of je inderdaad een goede huishoudelijke administratie kunt voeren, meestal pas nadat de periode van schuldsanering is afgerond. Om te komen tot een duurzame schuldenvrije toekomst, is die anderhalf jaar begeleiding juist zo nodig. Wat betreft de BKR-registratie: van mensen in een schuldhulptraject via de gemeente wordt deze registratie na een half jaar geschrapt. Die gegevens zijn niet meer beschikbaar voor andere kredietverstrekkers. De leningen die zijn aangegaan bij banken en aangesloten kredietverstrekkers blijven ‘gewoon’ geregistreerd.
