"Artikel"

Het is belangrijk om consumenten te beschermen tegen overkreditering, om problematische schulden te voorkomen. Mensen worden onder andere beschermd tegen overkreditering door de toepassing van leennormen bij het bepalen van de maximale hoogte van een hypotheek. Een verantwoorde hypotheek volgt de juiste toepassing van leennormen, om uiteindelijk betalingsproblemen te voorkomen. Daar hoort bij dat alle reeds bestaande schulden, zoals een eventuele studieschuld, worden meegenomen door een kredietaanbieder in de bepaling van wat maximaal kan worden geleend. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) maakt zich zorgen over de gebrekkige registratie van studieschulden. Matthijs Snijder, senior toezichthouder bij het team Lenen, Sparen en Retailbeleggen bij de AFM, vertelt er meer over.  

Waar liggen de zorgen van de AFM als het gaat om de gebrekkige registratie van studieschulden?  
Snijder: “In een brede context maken we ons zorgen over de leenmogelijkheden in combinatie met de vraag ‘zijn alle financiële verplichtingen in beeld?’. Als een studielening niet in beeld is bij de hypotheekadviseur of kredietaanbieder, kan dat leiden tot overkreditering en uiteindelijk tot problematische schulden. Een studielening wordt geregistreerd bij DUO, maar dit is geen formele registratie. We vinden het belangrijk dat studie- en andere schulden centraal geregistreerd worden, zodat ze geraadpleegd kunnen worden en altijd in beeld zijn.”  

Hoe kan het dat studieschulden niet centraal geregistreerd worden? 
“Dat is een politiek vraagstuk. De minister heeft aangegeven dat het kabinet het belangrijk vindt dat lenen ten behoeve van een studie voor elke student toegankelijk blijft, en een BKR-registratie van de studieschuld een afschrikwekkende werking kan hebben.”   

Hoe groot is het probleem?  
“Het blijkt dat starters op de woningmarkt steeds vaker een studieschuld hebben. Dat aantal bedroeg 1,4 miljoen personen in 2019. Ook de gemiddelde studieschuld nam toe, van 12.400 euro in 2015 naar 13.700 euro in 2019.”  

Waar ligt de verantwoordelijkheid van de hypotheekadviseur en/of -aanbieder?  
“Zij hebben allebei een eigen verantwoordelijkheid om informatie over de financiële verplichtingen van hun klant in te winnen. Bij een derde van de hypotheekgesprekken wordt de studieschuld niet besproken. De consument heeft een prikkel om dit te verzwijgen, want dan kan hij meer lenen en het gewenste huis misschien net wél kopen. Dat klinkt aantrekkelijk op de korte termijn, maar wij maken ons zorgen over de lange termijneffecten. Kun je de hypotheeklasten ook op termijn betalen als je feitelijk meer dan maximaal geleend hebt? Het huidige leenstelsel voor studenten leidt tot hogere schulden. Met de hypothekenrichtlijn, het huidige studieleenstelsel en de rentestand van nu, geeft 10.000 euro studieschuld tot circa 10.000 euro minder hypotheek. Volgens onderzoek van Viisi geeft bijna een derde van de starters een studieschuld niet op bij de hypotheekaanvraag.”  

Maakt het feit dat het hier om starters gaat nog verschil?  
“Daar ligt een extra gevoeligheid, omdat ze vaker flexibele arbeidscontracten hebben en geen overwaarde meenemen uit de verkoop van een vorige woning en dus nauwelijks eigen geld kunnen inbrengen of een buffer hebben. In de coronatijd hebben we gezien dat mensen met deze contracten als eerste geraakt worden. Belangrijk is die lange termijn: Je ziet de problemen vaak later ontstaan. Maar iedere vorm van méér lenen verhoogt de financiële druk en ook een studieschuld is echt een schuld die je meeneemt in je leven en weer moet aflossen.”  

Wat kan de AFM doen?  
“We blijven bij de overheid benadrukken dat het centraal registreren van de studieschuld belangrijk is, zodat bestaande regels voor hypotheekadviseurs en aanbieders beter uitvoerbaar worden. Dit register moet voor hypotheekverstrekkers goed toegankelijk zijn, om de al dan niet opgegeven schuld ook daadwerkelijk te kunnen verifiëren.”  

Over Stichting BKR

Stichting BKR beheert alle kredietgegevens in Nederland, waardoor kredietverstrekkers op basis van de actuele situatie de juiste kredietbeslissing kunnen nemen. Zo voorkomen we dat consumenten meer lenen dan hun portemonnee toelaat en beschermen we het financiële welzijn van heel Nederland. Kredietverstrekkers zijn verplicht elke lening die zij verstrekken aan te melden bij Stichting BKR. Al die informatie slaan we op in een database zodat er een overzicht is van alle leningen in Nederland en hoe de Nederlanders afbetalen. Naast het beheren van kredietgegevens richt Stichting BKR zich in bredere zin op het voorkomen van problematische schuldsituaties, fraudepreventie en het beperken van financiële risico’s bij kredietverlening. Stichting BKR heeft geen winstoogmerk en bestaat sinds 1965.

Over Stichting BKR
Hoe behulpzaam vond je deze pagina?
Bedankt voor je feedback
Er is iets fout gegaan, probeer het opnieuw.