'Schuldregelen werkt pas echt als jongeren ook vooruit kunnen kijken'

Het Jongerenperspectieffonds (JPF) ondersteunt jongeren met problematische schulden in inmiddels tientallen gemeenten. De stichting helpt hen niet alleen bij het saneren van schulden, maar richt zich ook op school, werk en gezondheid. Het resulteert erin dat 90 procent van de jongeren na afloop van het traject schuldenvrij is. Die effectiviteit is volgens directeur Marije van Kranenburg geen toeval, maar het resultaat van een bredere aanpak. “We zien dat alleen schuldregelen niet genoeg is. Jongeren hebben pas echt kans op een stabiele toekomst als er ook aandacht is voor hun ontwikkeling en hun perspectief.”

Wat is het Jongerenperspectieffonds en met welk doel is het opgericht?
Van Kranenburg: “Het JPF is in Den Haag ontstaan, vanuit de constatering dat veel jongeren met schulden vastliepen in het bestaande systeem. Vaak hadden zij naast schulden ook problemen op het gebied van school, werk of gezondheid. De reguliere trajecten waren te eenzijdig en sloten niet aan op hun leefwereld. Samen met de gemeente hebben we toen gekeken hoe we jongeren wel duurzaam konden helpen. Daaruit is het JPF ontstaan.”

Waarom sluiten steeds meer gemeenten zich aan bij de JPF-aanpak en wat vraagt dat van hun manier van werken?
 “Gemeenten zien dat het werkt. Inmiddels doen 45 gemeenten mee en we willen dat verder uitbreiden. Voor gemeenten betekent het wel een andere manier van werken. Traditioneel wordt een jongere vaak van loket naar loket gestuurd: voor werk naar de ene afdeling, voor zorg naar een andere. Bij ons is er één trajectbegeleider die alles samen oppakt. Dat vraagt om meer integraal denken, maar gemeenten ervaren dat het veel effectiever is. Bovendien levert het uiteindelijk ook besparing op, omdat jongeren niet telkens terugvallen in nieuwe schulden en hulpverlening.”

Wat maakt de JPF-aanpak anders dan traditionele schuldhulpverlening?
 “Onze aanpak draait om drie pijlers, die echt het verschil maken. De eerste is dat we schulden zo snel mogelijk saneren met een saneringskrediet. Daarmee creëren we rust: de schuld is weg, en de jongere heeft weer ruimte om naar de toekomst te kijken. Je ziet vaak dat een schuld mentaal enorm blokkeert. Als dat obstakel verdwijnt, ontstaat er opluchting en nieuw perspectief. 

De tweede pijler is ook onderscheidend in vergelijking met andere schuldhulptrajecten. Jongeren kunnen het krediet niet alleen in geld terugbetalen, maar ook in tijd. Het grote verschil met reguliere schuldhulp is dat we niet uitgaan van maximale afloscapaciteit, maar van perspectief. Jongeren hoeven niet direct te stoppen met school of stage om snel af te lossen, maar krijgen juist de kans om hun diploma te halen en op lange termijn sterker te staan. En de derde pijler is misschien wel de belangrijkste: jongeren krijgen twee jaar lang intensieve en integrale begeleiding. Niet alleen op financiën, maar ook op gebieden als wonen, inkomen, school en gezondheid. Want schulden staan zelden op zichzelf; er is bijna altijd meer aan de hand. Door breed te begeleiden, pakken we de oorzaken aan en bouwen we tegelijkertijd aan een schuldenvrije toekomst.”

Hoe zorgen jullie ervoor dat jongeren ook op de lange termijn financieel stabiel blijven?
“Door de brede aanpak! Jongeren leren hoe ze een budgetoverzicht maken, hun toeslagen aanvragen of belastingaangifte doen. Maar het belangrijkste is dat ze meer zelfvertrouwen en perspectief krijgen. Een diploma, zinvolle dagbesteding, contact met familie: dat zijn allemaal factoren die maken dat iemand sterker staat. Omdat we niet alleen op het financiële plaatje focussen, maar het hele leven meenemen, zien we dat jongeren ook na het traject beter bestand zijn tegen nieuwe tegenslagen. Voor ons is schuldregelen nooit een doel op zich, maar een middel om jongeren een eerlijke kans te geven op een toekomst zonder schulden.”