De VFN (Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland) scherpt per 15 juli 2022 de leennormen voor consumptief krediet aan, met name als gevolg van de sterk gestegen energieprijzen. Earvin van Ginkel, beleidsmedewerker bij de VFN, vertelt er meer over.
Wat is er precies geëvalueerd?
Van Ginkel “Per 1 april 2021 is de nieuwe leennormenmethodiek van kracht geworden met een aantal grote inhoudelijke aanpassingen. Deze nieuwe methodiek is geavaleerd door de NVB (Nederlandse Vereniging van Banken) en de VFN, maar voor de leennormen per 15 juli 2022 is besloten om het aantal aanpassingen tot een minimum te beperken. De diverse normbedragen in de methodiek zijn wel geactualiseerd door het Nibud op basis van het meest recente prijspeil, in effect heeft dit tot een verzwaring geleid.”
Is er toch ook naar het effect van wijzigingen gekeken?
“De algemene bevinding van de evaluatie is dat de leennormenmethodiek zeer complex is geworden en schuurt met de digitale ambities van de branche en de wens van de consument voor een soepel acceptatieproces. Op basis van vragen en opmerkingen die bij het secretariaat van de VFN zijn binnengekomen is de methodiek geëvalueerd door een werkgroep bestaande uit experts van de VFN en de NVB. Daaruit komen weer een aantal suggesties ter wijziging van de leennormmethodiek, die we voorleggen aan de leden en de AFM (Autoriteit Financiële Markten).”
Welke wijzigingen kwamen daaruit naar voren?
“De leennormenmethodiek per 15 juli 2022 houdt rekening met recente ontwikkelingen zoals de 100% registratie van operationele autoleaseovereenkomsten in plaats van de tot 1 april 2022 gebruikte 65%. Ook zijn enkele elementen van de methodiek versimpeld en/of verduidelijkt. De WAO-uitkering mag vanaf 15 juli voor 100% meegenomen worden (zonder explain), omdat het zeer aannemelijk is dat deze uitkering structureel is. De leennormenmethodiek vermeldt nu expliciet dat het correctiebedrag voor Stichting BKR geregistreerde private leasecontracten maar één keer mag worden toegepast en niet op het totale saldo van contracten. Tot slot zijn de inkomensafhankelijke opslagpercentages verlaagd om tegemoet te komen aan de enorme stijging van de kosten van levensmiddelen en energie.”
Wat betekenen de aanpassingen in een notendop voor de consument?
“De leennormen vormen een marktstandaard voor verantwoorde kredietverstrekking door regels te stellen aan de maximale hoogte van een lening die een consument op basis van de financiële situatie kan verkrijgen. Een verhoging van de normen heeft over het algemeen tot gevolg dat consumenten minder kunnen lenen.”
Hoe komt dat precies?
“De basis- en leennormen zijn gebaseerd op de voorbeeldbegrotingen van het Nibud. De vorige basisnorm stamde uit 2020. Een deel van de uitgaven updatet het Nibud alleen halverwege het jaar, zoals kleding, voeding en inventaris, dus die bedragen stammen eigenlijk nog uit 2019. Vanwege de hoge inflatie is voor 2022 gemeend álle uitgaven te indexeren naar het meest recente prijspeil, feitelijk dus een stijging over de afgelopen 2 à 2,5 jaar. Uiteindelijk vielen met name de definitieve energiebedragen zo hoog uit, dat de actualisatie van de leennormen een forse verzwaring betekent, maar dit is een logisch gevolg van de gekozen methodiek en onvermijdelijk gezien de extreme externe factoren. Daar is uiteraard niet iedereen in de VFN blij mee, maar er was niemand die geen begrip toonde voor de ontstane situatie.”
