Opvallende cijfers in de BKR Monitor van dit jaar: 54,5% van de Nederlanders heeft een consumptief krediet, maar in Limburg en met name in de gemeente Eijsden-Margraten ligt dat met 63,1% fors hoger. Maar waar je dan ook een hoger percentage betalingsachterstanden en mensen in de schuldhulpvoorziening zou verwachten, liggen die percentages juist weer flink lager. Hoe kan dat?
Het percentage betalingsachterstanden ligt gemiddeld in Nederland op 3,0% en in Limburg op 3,1%, maar Eijsden-Margraten scoort met 1,3% veel lager. Vergelijkbare gemeentes in de omgeving noteren ook een lager percentage. Gemiddeld voor Nederland is 0,3% bij de schuldhulpverlening, maar Eijsden-Margraten haalt hier maar 0,1%. Dus, er wordt meer geleend dan in de rest van Nederland, maar de achterstanden en schuldhulpverlening liggen flink lager.
‘Veel rijke boeren’
Michel Ramakers is bij de gemeente Eijsden-Margraten klantmanager schuldhulpverlening. Hij vormt het eerste aanspreekpunt voor mensen met een grote en kleine betalingsachterstand in de gemeente. “Ik kan de cijfers niet staven met keiharde feiten”, reageert hij. “Het is wel zo dat Eijsden-Margraten een overwegend agrarische gemeenschap is, waarvan naar alle waarschijnlijkheid een groot deel vermogend is. Bekend is dat 85% van het woningbezit in eigendom is, ook liggen in de gemeente de huizenprijzen hoog, waardoor het aanbod voor een beperkte groep (hogere inkomens) beschikbaar is.” Dat rechtvaardigt de vraag waar het hoge percentage consumptieve kredieten vandaan komt. Ramakers veronderstelt dat het te maken heeft met gemiddeld grotere huizen dan elders in het land, met hogere prijzen.
Betalingsachterstanden en schuldhulp
Vervolgens is de vraag hoe de percentages voor betalingsachterstanden en schuldhulpverlening zo laag kunnen zijn. “Wij zien dat de mensen die zich melden met achterstanden en/of voor hulp, zelden een consumptief krediet hebben. Zij kampen vooral met achterstanden bij energiebedrijven, zorgverzekering en huur, niet bij de aflossing van een consumptief krediet. Dus de percentages voor consumptief krediet enerzijds en betalingsachterstanden anderzijds, zijn lastig te verbinden. Het zijn andere groepen”, aldus Ramakers. Overigens ziet Ramakers de percentages de afgelopen paar maanden snel stijgen: het aantal mensen dat bij de gemeente bekend is met betalingsachterstanden is verviervoudigd. “Qua inwoners is deze gemeente niet heel groot, dus in absolute aantallen valt het mee. Maar uit Maastricht, een gemeente met vijf keer zoveel inwoners, horen we verhalen van honderden meldingen. Hoogstwaarschijnlijk een na-ijleffect van de stijgende energieprijzen en inflatie; de financiële buffers zijn verbruikt.”
Vroegsignalering
Ramakers houdt zich sinds 1 januari 2021 bezig met het inregelen van vroegsignalering, waarschijnlijk mede de oorzaak van het lage percentage over 2022. Maar, zoals gezegd, dat percentage gaat nu flink omhoog. “Ik denk dat we daar in Nederland niet uniek in zijn. Eijsden-Margraten is een plattelandsgemeente met 15 kernen en 20 gehuchten, er is hier nog het gevoel van saamhorigheid, hulpvaardigheid en nauwe contacten. Dat zal wel verschillen tussen stad en platteland. Tegelijkertijd herkennen we ook het beeld van schaamte over financiële problemen en die spelen juist in een kleine gemeenschap sterker. Ook voor ons ligt de uitdaging om mensen met betalingsproblemen te bewegen zich bij de gemeente te melden om samen een oplossing te vinden.” Gezien de percentages lukt dat heel aardig.
